Het komt gewoon met de post. Een gram 4-fluoramfetamine. De prijs die Van der Gouwe betaalde was marktconform (vijftien euro) en de kwaliteit was zuiver, zo wees een laboratoriumtest uit. Bestellen is eenvoudig.

Nog een voorbeeld van nieuwe drugshandel: een cocaïnegebruiker gaat op vakantie naar Portugal en laat de internetbestelling bezorgen op zijn vakantieadres. De pakkans is klein, omdat scherpe controle op postpakketjes ontbreekt. En áls justitie het pakketje onderschept, moet worden aangetoond dat de coke door de beoogde gebruiker is besteld. Vergrendeling van internetdata maakt dat moeilijk.

Welk marktaandeel heeft internet in de drugsverkoop?
“Moeilijk te zeggen, want er bestaan geen betrouwbare cijfers. Door onze monitoringactiviteiten schatten wij dat in Nederland vijf tot tien procent via internet gaat. Dat aandeel zal stijgen, want internethandel biedt consumenten voordelen. De pakkans is klein, je ontmoet geen agressieve dealers, je kunt prijzen vergelijken en je kunt via recensies achterhalen wie betrouwbaar is.”

“Je bent hoogstens je geld kwijt, maar dan schrijf je een slechte recensie. Op de onlinemarkt is de klant koning, op de fysieke markt is het andersom.”

Zijn er verschillen in prijs en kwaliteit tussen straathandel en internethandel?
“Spaarzaam internationaal onderzoek wijst uit dat op internet de drugskwaliteit beter is en de prijs lager. Ons eigen onderzoek is officieel nog niet afgerond, maar de kwaliteit van Nederlandse internethandel lijkt niet minder dan de straathandel, terwijl de prijs mogelijk wat hoger is. Gezien de klanttevredenheid heeft internethandel echter enorme groeipotentie.”

Het Trimbos-instituut adviseert de overheid. Hoe moet die met online drugshandel omgaan?
“Moeilijke vraag. Twee jaar geleden blokkeerde Interpol de populaire drugsverkoopsite Silk Road en veel concurrenten. Er werden arrestaties verricht, maar de onlinehandel stopte niet. Er kwamen nieuwe sites die na drie maanden het consumentenvertrouwen kregen. Het is ondoenlijk alle sites te verbieden. Er is vraag naar drugs en dus ook aanbod. En waarom? Jezus dronk wijn, zeg ik dan vaak.”

U signaleert nog een trend: drugs die een moleculaire variatie zijn op bestaande middelen?
“Ja, dat zien we al langer. Een middel als 4-fa verschilt moleculair licht van amfetamine en is daarom niet illegaal. Hetzelfde geldt voor jwh-250, met cannabisachtige effecten. Er zijn ook legale varianten op cocaïne, lsd en noem maar op. Juridisch heeft dat grote complicaties, waarmee elk land op eigen wijze stoeit.”

“Begin dit jaar verbood de Nederlandse overheid een aantal van die middelen, maar er zijn al weer nieuwe varianten en die vallen niet onder de Opiumwet, maar onder de Warenwet. Daarom zijn ze eenvoudig verkrijgbaar, officieel voor onderzoeksdoeleinden, maar ik betwijfel of dat de populariteit verklaart. Die middelen heten ‘research chemicals’. Honden ruiken het niet. Urinecontroles in gevangenissen en afkickklinieken herkennen deze drugs evenmin.”

Hoe moet de overheid met deze drugs omgaan?
“Wederom een moeilijke vraag. Om tot beleid te komen moeten we er met mensen uit het veld over spreken. Wel wil ik opmerken dat die nieuwe drugs nu een klein marktaandeel hebben.”

“Vanuit gezondheidsperspectief is het niet wenselijk dit soort middelen te verbieden, want een verbod werkt in de hand dat er weer andere stoffen komen waar we nog minder vanaf weten, zo blijkt uit de praktijk.”

“In het algemeen geldt dat de volksgezondheid meer is gebaat bij een zekere mate van transparantie van de drugsmarkt dan bij een totaal verbod. Wij kunnen de markt nu in de gaten houden en slaan alarm als er levensgevaarlijke pillen in omloop zijn.”